Agregat prądotwórczy do domu – co to jest i jak wybrać?
Agregat prądotwórczy (generator) to zespół silnik + prądnica, który z paliwa (benzyna, diesel, LPG, gaz ziemny) wytwarza energię elektryczną 230 V / 400 V. Działa jako źródło awaryjne lub–przy odpowiednio dużej mocy–jako podstawowe zasilanie budynku poza siecią.
1. Po co mieć agregat w domu?
| Zastosowanie | Korzyść |
|---|---|
| Awaria sieci (blackout, wichura, śnieżyca) | Podtrzymanie pracy lodówki, pieca CO, oświetlenia, routera, ładowarki. |
| Dom na wsi / działka bez przyłącza | Niezależne źródło prądu do elektronarzędzi, pompy studni, sprzętu RTV. |
| Fotowoltaika off-grid / hybryda | Generator + ładowarka akumulatorów jako „backup”, gdy brak słońca. |
| Imprezy plenerowe, budowa przy domu | Zasilanie nagłośnienia, betoniarki, wiertnicy itp. |
| Bezpieczeństwo zdrowotne | Aparaty CPAP, sprzęt medyczny – nieprzerwana praca ratuje zdrowie. |
2. Kluczowe parametry przy wyborze
| Kryterium | Co oznacza? | Na co zwrócić uwagę? |
|---|---|---|
| Moc znamionowa (kW, kVA) | Ile watów może oddawać ciągle | Zsumuj waty urządzeń + min. 20 % zapasu. Lodówka, piec gazowy, pompa studni – typowy dom ≈ 2–3 kW; dom „wszystko elektryczne” > 6 kW. |
| Moc rozruchowa (peak) | Krótkotrwały prąd startu silników | Agregat powinien mieć 2-3 × moc największego silnika (np. pompa hydroforu). |
| Napięcie / fazy | 1-f (230 V) czy 3-f (400 V) | 3-f potrzebne, gdy masz spawarkę, dużą pompę, ładowarkę EV. |
| Rodzaj paliwa | Benzyna • Diesel • LPG/CNG • Dual Fuel | Benzyna: tańszy start, głośniejszy. Diesel: ekonomiczny przy długich pracach. Gaz: najciszej, czyste spaliny, wygodne z butli. |
| Regulacja napięcia | AVR, inwerter, prądnica synchroniczna | – AVR: stabilne 230 V dla elektroniki. – Inverter: najczystsza sinusoida, ultra-cicha, droższa. |
| Poziom hałasu (dB[A] @7 m) | Komfort akustyczny | Dobre domowe agregaty inwerterowe: 50-60 dB. Klasyczne bez obudowy: 70-95 dB. |
| Zbiornik paliwa & spalanie | Autonomia pracy | 4 kW benz. ≈ 1,5 l/h; diesel 4 kW ≈ 1 l/h. Zbiornik 15 l = 10-15 h pracy. |
| Start | Ręczny, elektryczny, automatyczny (ATS) | ATS = sam się uruchamia przy zaniku sieci – najlepszy do domu. |
| Wyjścia | Gniazda 230 V, 400 V, 12 V DC, USB | Dopasuj do sprzętu; zabezpieczenia RCD! |
| Normy / certyfikaty | CE, emisje spalin Stage V | Gwarancja zgodności i niższy hałas. |
3. Typy agregatów domowych
| Typ | Zalety | Wady | Dla kogo? |
|---|---|---|---|
| Inwerterowy benzynowy 2-3 kW | Bardzo cichy, czysty sinus, lekki (20 kg) | Wyższa cena/kW, mały zbiornik | Mieszkanie, router, lodówka, elektronika. |
| Klasyczny AVR benzynowy 5-6 kW | Tani/kW, prosta obsługa | Głośny (90 dB), spala 2 l/h | Dom jednorodzinny, budowa, imprezy. |
| Diesel 6-10 kW, obudowa silent | Niskie spalanie, trwały, ATS | Ciężki (150 kg), droższy start | Cały dom + ogrzewanie elektryczne przy blackoucie. |
| Dual Fuel LPG/Benzyna 3-5 kW | Czyste spaliny, tanie paliwo | Minimalnie mniejsza moc na gazie | Działka, kamper; łatwo magazynować gaz. |
4. Instalacja w domu – najważniejsze zasady
- Bezpieczeństwo sieciowe
– Zasilanie domu tylko przez przełącznik sieć/agregat lub ATS – nigdy „kabel przez okno”!
– Uziemienie i RCD zgodnie z normą PN-HD 60364. - Wentylacja i odprowadzenie spalin
– Agregat na zewnątrz lub w wydzielonej, wentylowanej komorze.
– Ciepło i CO spalinowe → rurą stalową poza budynek. - Hałas
– Wygłuszona obudowa, mata akustyczna, ekran akustyczny w ogrodzie. - Magazyn paliwa
– Benzyna w atestowanych kanistrach (max 240 L w gospodarstwie).
– LPG w butlach z dala od źródeł ciepła; diesel – zbiornik dwupłaszczowy. - Przeglądy
– Co 6-12 miesięcy: olej silnikowy, filtr powietrza, świeca, test pod obciążeniem.
– Raz na 3 lata wymiana akumulatora rozruchowego w modelach ATS.
5. Szacunkowy dobór mocy
| Urządzenie | Moc czynna (W) | Moc rozruchowa (W) |
|---|---|---|
| Lodówka | 120 | 400 |
| Pompa CO | 90 | 300 |
| Kotłownia gazowa | 120 | 120 |
| Router + laptop | 60 | 60 |
| Oświetlenie LED (10 × 10 W) | 100 | 100 |
Suma ciągła: 490 W
Szczyt rozruchowy: ≈ 860 W
Inwerter 2 kW pokryje podstawowe potrzeby.
Jeśli chcesz uruchomić czajnik 2 kW lub pilarkę 2,2 kW – agregat 4–5 kW.
6. Koszt i eksploatacja
| Segment | Cena PLN (2025) | Koszt 1 kWh* |
|---|---|---|
| Inwerter 2 kW | 2 500–3 500 | ~2,80 zł (benzyna) |
| AVR 5 kW benz. | 3 000–4 000 | ~2,50 zł |
| Diesel 7 kW silent | 6 500–10 000 | ~1,80 zł |
| Gaz 4 kW Dual | 4 500–6 000 | ~1,90 zł |
* przy dzisiejszych cenach paliw; nie uwzględnia amortyzacji.
Podsumowanie
Agregat prądotwórczy to ubezpieczenie energetyczne domu.
- Oceń moc i czas pracy, które naprawdę Ci są potrzebne.
- Wybierz paliwo pasujące do Twojej logistyki (benzyna – mobilność, diesel – długie blackouty, LPG – czyste spaliny).
- Zainstaluj przełącznik sieciowy/ATS i zadbaj o wentylację.
- Regularnie testuj – agregat niszczeje bardziej od bezczynności niż od pracy.
W razie wątpliwości skontaktuj się z elektrykiem – prawidłowe wprowadzenie prądu z generatora do rozdzielni domowej to podstawa bezpieczeństwa.