🦠 CHOLERA
(łac. Vibrio cholerae infection)
Choroba biegunkowa o nagłym początku, przenoszona głównie przez zanieczyszczoną wodę lub żywność.
📌 JAK DOCHODZI DO ZAKAŻENIA?
Zakażenie następuje drogą pokarmową – przez połknięcie bakterii Vibrio cholerae.
Główne źródła zakażenia:
- picie zanieczyszczonej wody (np. ze studni, rzek, zbiorników po powodzi),
- spożycie żywności skażonej wodą (np. niegotowane owoce, surowe owoce morza),
- brudne ręce – brak higieny osobistej po kontakcie z osobą chorą lub zanieczyszczonym środowiskiem,
- kontakt z wydalinami osoby chorej (kał, wymioty).
Cholera nie przenosi się drogą kropelkową ani przez dotyk, ale może się bardzo szybko rozprzestrzeniać w złych warunkach sanitarnych.
🔥 OBJAWY I PRZEBIEG CHOROBY
Objawy mogą pojawić się w ciągu kilku godzin do 5 dni od zakażenia. Choroba przebiega różnie – od łagodnej biegunki do śmiertelnej odwodnienia.
Typowe objawy:
- wodnista, bezwonna biegunka („ryżowa woda”) – bardzo obfita,
- wymioty – bez nudności, często gwałtowne,
- odwodnienie – bardzo szybkie i poważne,
- skurcze mięśni, osłabienie, zimna skóra, zapadnięte oczy,
- brak oddawania moczu, suchość w ustach,
- u dzieci: senność, apatia, zapadnięte ciemiączko.
Uwaga:
Bez leczenia chory może umrzeć w ciągu kilku–kilkunastu godzin z powodu ciężkiego odwodnienia.
🧴 JAK SIĘ CHRONIĆ?
- Woda:
- pij tylko wodę przegotowaną lub uzdatnioną (filtry, tabletki, chlor),
- nie używaj surowej wody do mycia owoców, naczyń, szczoteczki.
- Jedzenie:
- jedz tylko dobrze ugotowane potrawy,
- unikaj surowych warzyw, owoców i owoców morza w rejonach ryzyka,
- nie kupuj jedzenia z niepewnych źródeł.
- Higiena:
- myj ręce zawsze przed jedzeniem i po toalecie (wodą z mydłem lub płynem odkażającym),
- dbaj o czystość naczyń i powierzchni kuchennych.
- Izolacja chorych:
- osoby z objawami powinny być odizolowane i mieć osobne naczynia, pościel, toaletę (lub specjalne worki na wydaliny).
- Szczepienia:
- istnieją doustne szczepionki przeciwko cholerze (np. Dukoral, Shanchol), szczególnie zalecane dla osób wyjeżdżających w rejony endemiczne.
💊 LECZENIE CHOLERY
Podstawą leczenia cholery jest nawodnienie – szybkie i skuteczne.
Leczenie obejmuje:
- Płyny nawadniające doustnie (ORS) – czyli roztwory soli i glukozy do picia,
- Płyny dożylne – w ciężkich przypadkach,
- Antybiotyki (np. doksycyklina, azytromycyna) – skracają czas trwania choroby, ale nie są konieczne w każdym przypadku,
- Dieta lekkostrawna – po ustąpieniu ostrych objawów.
Leczenie dzieci:
- trzeba szczególnie dbać o poziom nawodnienia – małe dzieci tracą płyny szybciej,
- niemowlęta karmione piersią powinny kontynuować karmienie.
📍 GDZIE CHOLERA WYSTĘPUJE?
Największe ogniska cholery występują w:
- Afryce Subsaharyjskiej (np. Sudan, Malawi, Nigeria),
- Azji Południowej i Południowo-Wschodniej (Bangladesz, Indie, Nepal),
- obszarach dotkniętych wojną, powodzią, trzęsieniem ziemi, gdzie brakuje czystej wody i kanalizacji (np. Haiti, Jemen, Syria).