Giardioza – choroba pasożytniczaj często spotykana w warunkach złej higieny, braku dostępu do czystej wody i zatłoczonych środowisk, takich jak obozy dla uchodźców czy tereny dotknięte katastrofą.
🦠 GIARDIOZA
(inaczej lamblioza, łac. Giardiasis, wywołana przez Giardia lamblia / Giardia intestinalis)
To pasożytnicza choroba jelitowa wywołana przez pierwotniaka Giardia lamblia. Choroba dotyka dzieci i dorosłych, może mieć przebieg ostry lub przewlekły.
📌 JAK DOCHODZI DO ZAKAŻENIA?
Zakażenie następuje przez spożycie cyst pasożyta, które trafiają do organizmu drogą pokarmową – przez:
- wodę zanieczyszczoną kałem (np. woda ze studni, rzek, zbiorników po powodzi),
- żywność niemytą lub mytą zanieczyszczoną wodą,
- brudne ręce – brak higieny osobistej (np. po korzystaniu z toalety, przy opiece nad chorym),
- kontakty międzyludzkie (np. w przedszkolach, zatłoczonych domach, obozach).
Giardioza jest szczególnie zaraźliwa wśród dzieci, osób z obniżoną odpornością oraz tam, gdzie warunki sanitarne są złe.
🤢 OBJAWY GIARDIOZY
Objawy pojawiają się zwykle 7–14 dni po zakażeniu, choć niektóre osoby mogą być bezobjawowymi nosicielami.
Typowe objawy:
- wzdęcia, gazy, burczenie w brzuchu (bardzo charakterystyczne),
- biegunka tłuszczowa (luźne, śmierdzące stolce, które „pływają”),
- ból brzucha, uczucie przelewania, nudności,
- utrata apetytu, spadek masy ciała,
- zmęczenie, osłabienie,
- u dzieci: opóźnienie wzrostu, niedobory witamin, drażliwość.
🧪 ROZPOZNANIE
- Badanie kału – mikroskopowe wykrycie cyst lub trofozoitów,
- Testy immunologiczne (np. ELISA) – wykrywają antygeny pasożyta w kale,
- Badanie treści dwunastnicy – w trudnych przypadkach.
💊 LECZENIE GIARDIOZY
Leczenie polega na podaniu leków przeciwpasożytniczych:
- Metronidazol – lek pierwszego wyboru (dla dzieci i dorosłych),
- Tynidazol – często stosowany jako jednorazowa dawka,
- Albendazol lub nitazoksanid – alternatywa w przypadku nawrotów.
U dzieci może być konieczne ponowne leczenie po 2 tygodniach, ponieważ nie wszystkie leki niszczą cysty w jednej dawce.
💧 JAK SIĘ CHRONIĆ PRZED GIARDIOZĄ?
Higiena:
- Myj ręce po skorzystaniu z toalety, zmianie pieluch, przed jedzeniem.
- Ucz dzieci podstawowych zasad higieny.
Woda:
- Pij tylko przegotowaną lub uzdatnioną wodę.
- Unikaj picia wody z niepewnych źródeł – nawet jeśli wydaje się czysta.
- Nie kąp się ani nie pozwalaj dzieciom pić wody z rzek, jezior, zbiorników.
Żywność:
- Myj owoce i warzywa w czystej wodzie.
- Gotuj lub obieraj surowe produkty.
- Unikaj jedzenia z ulicy lub od nieznanych sprzedawców w warunkach kryzysowych.
🧠 DLACZEGO GIARDIOZA JEST NIEBEZPIECZNA DLA DZIECI?
- może prowadzić do niedożywienia, opóźnień wzrostu i rozwoju,
- często nawraca, zwłaszcza w warunkach złej higieny,
- utrudnia wchłanianie witamin i minerałów,
- może powodować wtórne infekcje jelitowe,
- w obozach, sierocińcach i domach dziecka może wywołać ogniska epidemiczne.
📍 PODSUMOWANIE – GIARDIOZA W SKRÓCIE
| Cecha | Opis |
|---|---|
| Czynnik | Giardia lamblia (pierwotniak) |
| Droga zakażenia | Pokarmowa – woda, żywność, brudne ręce |
| Objawy | Biegunka, wzdęcia, gazy, bóle brzucha, osłabienie |
| Diagnostyka | Badanie kału, testy immunologiczne |
| Leczenie | Metronidazol, tynidazol, albendazol |
| Profilaktyka | Higiena rąk, bezpieczna woda i żywność, edukacja |