Norowirusy (norowirusy z ang. noroviruses) to bardzo zakaźne wirusy powodujące ostre zapalenie żołądka i jelit, czyli tzw. grypę żołądkową. Choć objawy są zwykle krótkotrwałe, to mogą być bardzo gwałtowne i nieprzyjemne.
🔬 Co to jest norowirus?
Norowirus to mały wirus RNA z rodziny Caliciviridae. Znany jest z tego, że:
- szybko się rozprzestrzenia,
- bardzo łatwo nim się zarazić,
- odporny jest na wiele środków dezynfekcyjnych i warunki środowiskowe (przeżywa na powierzchniach, w żywności, wodzie, rękach).
🦠 Jak można się zarazić?
Zakażenie następuje drogą:
- Pokarmową – np. zjedzenie skażonej żywności (szczególnie owoce morza, sałatki, jedzenie niewłaściwie myte lub przechowywane).
- Kontaktową – poprzez kontakt z zakażoną osobą, powierzchnią, przedmiotami (klamki, krany, toalety).
- Kropelkową/fekalno-oralną – np. przez mikroskopijne cząstki wymiocin lub kału w powietrzu.
- Wodą – spożycie skażonej wody (np. baseny, studnie).
Do zakażenia wystarczy bardzo niewielka ilość wirusa – nawet 10 cząsteczek!
🤢 Objawy zakażenia norowirusem
Zaczynają się nagłe, w ciągu 12–48 godzin po zakażeniu. Trwają zwykle 1–3 dni, ale osłabienie może się utrzymywać dłużej.
Najczęstsze objawy:
- gwałtowne wymioty,
- biegunka (wodnista, często),
- bóle brzucha, kurcze,
- mdłości,
- gorączka (rzadziej),
- bóle mięśni i głowy,
- ogólne zmęczenie.
🏥 Jak się leczy norowirusa?
Nie ma specyficznego leku przeciwwirusowego – leczenie jest objawowe.
Najważniejsze zasady:
- Nawadnianie – bardzo ważne! Największe zagrożenie to odwodnienie (szczególnie u dzieci i osób starszych).
- doustne płyny nawadniające (ORS),
- w cięższych przypadkach – nawadnianie dożylne.
- Lekkostrawna dieta – wprowadzana stopniowo (ryż, gotowane warzywa, banany, sucharki).
- Odpoczynek – organizm potrzebuje czasu na regenerację.
- Unikanie leków zapierających (np. loperamidu) bez konsultacji z lekarzem – mogą wydłużyć czas wydalania wirusa.
👨⚕️ Kiedy zgłosić się do lekarza?
- Wymioty/biegunka trwają ponad 2–3 dni.
- Występują objawy odwodnienia (suchość w ustach, brak moczu, zawroty głowy).
- Bardzo wysoka gorączka.
- U dzieci, osób starszych, przewlekle chorych – szybciej zgłosić się do lekarza.
🧼 Jak się chronić przed norowirusem?
- Częste mycie rąk – zwłaszcza po toalecie i przed jedzeniem.
- Dezynfekowanie powierzchni – środki z wybielaczem (chlor).
- Dokładne mycie owoców i warzyw.
- Gotowanie owoców morza – szczególnie małży, ostryg.
- Unikanie kontaktu z chorymi.
- Izolacja osoby zakażonej na minimum 48 godziny po ustąpieniu objawów.
🧠 Ciekawostki
- Norowirusy są główną przyczyną epidemii zatruć pokarmowych w przedszkolach, szpitalach, statkach wycieczkowych i stołówkach.
- Po przechorowaniu nie uzyskuje się trwałej odporności – można zachorować ponownie.