Przetwornica napięcia – co to jest?
Przetwornica napięcia (ang. power inverter lub converter) to elektroniczny układ, który zamienia jeden rodzaj napięcia elektrycznego na inny.
Najczęściej spotykane typy w warunkach domowych to:
| Typ | Co robi? | Typowe oznaczenie |
|---|---|---|
| DC → AC | z napięcia stałego (np. 12 V z akumulatora) wytwarza napięcie zmienne 230 V AC | „inwerter” (np. 12 V DC / 230 V AC) |
| AC → DC | z sieci 230 V AC robi 12 V DC, 24 V DC itd. | „zasilacz”, „adapter”, „ładowarka” |
| DC → DC | zmienia poziom napięcia stałego (np. 24 V na 5 V USB) | „przetwornica step-down/step-up” |
Do czego przetwornicy używa się w domu?
| Zastosowanie | Jak to działa? | Co zyskujemy? |
|---|---|---|
| Awaryjne zasilanie (UPS) | Akumulator 12 V / 24 V + inwerter ⇒ 230 V AC dla pompy CO, routera, lodówki. | Prąd podczas przerwy w dostawie. |
| Fotowoltaika off-grid / hybrydowa | Panele PV (DC) → inwerter sieciowy lub hybrydowy → 230 V w gniazdach lub ładowanie akumulatorów. | Własny prąd ze słońca; niższe rachunki. |
| Kamper, działka, łódź | Akumulator pokładowy 12 V → inwerter 230 V dla laptopa, czajnika, TV. | Komfort jak w domu bez sieci. |
| Ładowarki USB, LED-y, elektronika | Zasilacz 230 V AC → 5 V DC/12 V DC (wewnętrzna przetwornica). | Stabilne, niskie napięcie dla delikatnych urządzeń. |
| Sterowanie i automatyka DIY | Przetwornice DC-DC step-down (np. 24 V → 3.3 V) w projektach Arduino/Raspberry Pi. | Bezpieczne zasilanie układów logicznych. |
| Nagłośnienie samochodowe w domu | Zasilacz AC → DC 14 V zasila radio lub wzmacniacz „car audio”. | Re-use sprzętu motoryzacyjnego. |
| Narzędzia z akumulatorów | Boost DC-DC 18 V → 230 V dla małego lutowniczego transformatora w terenie. | Mobilność bez generatora. |
Na co zwrócić uwagę przy wyborze inwertera DC → AC?
- Moc ciągła i chwilowa (peak) – sumuj waty urządzeń, dodaj zapas ~20 %.
- Przebieg napięcia
- sinus modyfikowany – tańszy, wystarczy do zasilaczy impulsowych, narzędzi.
- czysty sinus – potrzebny dla pomp, silników, sprzętu audio.
- Napięcie wejściowe – 12 V, 24 V czy 48 V (musi pasować do akumulatora / PV).
- Sprawność – im wyższa (90 %+), tym mniej energii tracisz na ciepło.
- Zabezpieczenia – przeciwzwarciowe, termiczne, przed głębokim rozładowaniem aku.
- Chłodzenie i hałas – wentylator vs. pasywna obudowa.
- Certyfikaty – CE, dla sieciowych inwerterów PV także norma EN 50549 itp.
Podsumowanie
W domu przetwornica napięcia pozwala:
- przeżyć blackout (UPS z akumulatorem),
- wykorzystać energię z paneli fotowoltaicznych,
- zasilać sprzęt 230 V w miejscach, gdzie masz tylko 12 V DC (kamper, altana),
- konwertować napięcia dla elektroniki i LED-ów.
To uniwersalne narzędzie energetyczne, które – dobrane do potrzeb i zabezpieczone – daje elastyczność i niezależność od sieci.