Przygotowanie ewakuacji ludności to jedno z kluczowych zadań samorządu w ramach zarządzania kryzysowego. Oto najważniejsze elementy, jakie powinny być uwzględnione w planowaniu i organizacji ewakuacji:

1. Opracowanie planu ewakuacji

Samorząd powinien mieć gotowy Plan Ewakuacji i Przyjęcia Ludności jako część Planu Zarządzania Kryzysowego gminy/powiatu. Powinien on zawierać:

scenariusze zagrożeń (np. powódź, pożar, skażenie chemiczne, konflikt zbrojny),
obszary potencjalnej ewakuacji,
zasady ogłoszenia ewakuacji (kto i kiedy decyduje),
listę osób odpowiedzialnych za poszczególne etapy.

2. Organizacja systemu ostrzegania i alarmowania

Samorząd musi zapewnić sprawne powiadamianie ludności o zagrożeniu i ewentualnej ewakuacji:

syreny alarmowe, megafony, SMS-y RCB, lokalne media,
komunikaty dostosowane do różnych grup (dzieci, osoby starsze, cudzoziemcy),
instrukcje w punktach publicznych i instytucjach.

3. Logistyka ewakuacji

Ewakuacja wymaga koordynacji transportu, miejsc zbiórki i punktów docelowych:

wyznaczenie tras ewakuacyjnych i punktów zbiórki,
zapewnienie transportu (autobusy, busy, pojazdy specjalistyczne),
współpraca z wojskiem, strażą pożarną, policją, OSP, WOT,
uwzględnienie osób z niepełnosprawnościami, chorych, dzieci.

4. Przyjęcie ewakuowanych

Ludność musi mieć zapewnione tymczasowe schronienie:

przygotowane punkty recepcyjne i noclegowe (szkoły, hale sportowe, ośrodki wypoczynkowe),
opieka medyczna i psychologiczna,
wyżywienie, środki higieny, dostęp do informacji.

5. Szkolenia i ćwiczenia

Samorząd powinien regularnie:

przeprowadzać szkolenia dla pracowników i służb,
organizować ćwiczenia ewakuacyjne z udziałem mieszkańców (np. w szkołach, przedszkolach, DPS-ach),
prowadzić kampanie informacyjne – jak się zachować, co zabrać, gdzie iść.

6. Dokumentacja i identyfikacja ludności

Ważne jest zachowanie porządku i wiedzy o ewakuowanych:

listy obecności w punktach zbiórki i recepcyjnych,
możliwość kontaktu z rodziną,
identyfikatory, opaski, numery kontaktowe.

7. Współpraca z innymi podmiotami

Ewakuacja to działanie wieloszczeblowe:

współpraca z sąsiednimi samorządami, wojewodą,
koordynacja z NGO, Caritas, PCK, służbami specjalistycznymi,
aktualizacja planów zgodnie z wytycznymi rządowymi.

Poniżej znajdziesz przykładowy schemat lokalnego planu ewakuacji, uproszczony i gotowy do rozwinięcia przez samorząd. Może on służyć jako baza do dokumentu gminnego lub powiatowego.

🛡️ Lokalny Plan Ewakuacji Ludności

Gmina/Powiat: [Nazwa jednostki]
Opracowano: [Data]
Zatwierdzono przez: [Wójt / Burmistrz / Starosta]

I. PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie planów zarządzania kryzysowego
Inne akty prawa miejscowego

II. CEL PLANU

Zapewnienie sprawnej i bezpiecznej ewakuacji ludności cywilnej z terenów zagrożonych w przypadku sytuacji kryzysowej oraz zorganizowanie tymczasowego schronienia, opieki i wsparcia dla ewakuowanych.

III. RODZAJE EWAKUACJI

Częściowa – dotyczy wybranych obiektów lub obszarów (np. szkoła, osiedle).
Całkowita – obejmuje całość gminy/powiatu lub znaczną jej część.
Planowana – poprzedzona przygotowaniem, ostrzeżeniem.
Natychmiastowa – realizowana w trybie pilnym, bez wcześniejszego uprzedzenia.

IV. STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Funkcja	Jednostka / Osoba odpowiedzialna
Kierujący ewakuacją	Wójt/Burmistrz/Starosta
Zespół zarządzania kryzysowego	[Imiona, funkcje, kontakty]
Koordynator logistyki	[Dane]
Rzecznik informacji	[Dane]
Służby i jednostki wspomagające	Policja, PSP, OSP, WOT, GOPR, PCK, NGO

V. PROCEDURA EWAKUACJI

1. OCENA ZAGROŻENIA

Informacja od służb (IMGW, PSP, policja, SANEPID, itp.)
Decyzja władz o ewakuacji

2. POWIADOMIENIE LUDNOŚCI

Syreny alarmowe, komunikaty SMS, komunikaty lokalne
Informacja w mediach społecznościowych i na stronie urzędu

3. DZIAŁANIA OPERACYJNE

Ustalenie punktów zbiórki
Przydział pojazdów
Podział tras ewakuacyjnych (uniknięcie korków, bezpieczeństwo)
Zapewnienie wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, dzieci, seniorów

4. PRZYJĘCIE I ZAKWATEROWANIE

Uruchomienie punktów recepcyjnych (np. szkoły, hale sportowe)
Rejestracja osób ewakuowanych
Zapewnienie opieki, wyżywienia, leków, pomocy psychologicznej

VI. WYPOSAŻENIE I LOGISTYKA

Lista dostępnych pojazdów i kierowców
Magazyny z wyposażeniem awaryjnym (koce, materace, apteczki)
Umowy z lokalnymi firmami (transport, catering, hotelarstwo)

VII. SZKOLENIA I ĆWICZENIA

Ćwiczenia ewakuacyjne (raz w roku, w szczególności w szkołach i DPS)
Spotkania informacyjne dla mieszkańców
Kampania edukacyjna – ulotki, infografiki, poradniki

VIII. INFORMACJE DLA MIESZKAŃCÓW

Co zabrać podczas ewakuacji?

Dokumenty osobiste (dowód, paszport, książeczka zdrowia)
Leki, środki higieniczne
Ubranie na zmianę
Telefon i ładowarka
Gotówka
Woda i jedzenie na 1–2 dni
Ulubiona zabawka dla dzieci

Gdzie się udać?
→ [Lista punktów zbiórki / ewakuacyjnych na mapie gminy]
→ [Link do informacji online / infolinia kryzysowa]

Jeśli chcesz, mogę przygotować:

wersję ulotki dla mieszkańców,
szablon checklisty działań dla urzędników,
graficzny schemat organizacyjny ewakuacji,
wersję w pliku edytowalnym (np. DOCX lub PDF).

Oto propozycja wersji ulotki informacyjnej dla mieszkańców dotyczącej ewakuacji – w stylu czytelnym, przejrzystym i gotowym do wydruku lub udostępnienia online.

🛑 WAŻNE! INFORMACJA O EWAKUACJI

[Nazwa Gminy / Powiatu]

W przypadku zagrożenia (np. powodzi, pożaru, skażenia, konfliktu) może zostać zarządzona ewakuacja ludności. Zapoznaj się z najważniejszymi zasadami, by zadbać o bezpieczeństwo swoje i bliskich.

🧭 CO ZROBIĆ, GDY OGŁOSZONA ZOSTANIE EWAKUACJA?

Zachowaj spokój – postępuj zgodnie z instrukcjami służb.
Nasłuchuj komunikatów – sprawdzaj:
- sygnały syren alarmowych,
- komunikaty SMS / RCB,
- stronę internetową gminy: [adres],
- profil [FB / X] urzędu.
Przygotuj się do opuszczenia domu – zabierz rzeczy pierwszej potrzeby (patrz niżej).
Udaj się do wyznaczonego punktu zbiórki:
📍 [Wypisz lokalne punkty zbiórki – np. szkoły, boiska, remizy]
🚌 Stamtąd zostaniesz przetransportowany do bezpiecznego miejsca.

🎒 CO ZABRAĆ ZE SOBĄ?

📄 dokumenty: dowód, paszport, książeczka zdrowia, recepty
💊 leki przyjmowane na stałe
👕 ubranie na zmianę i coś ciepłego
📱 telefon + ładowarka
💧 woda i suchy prowiant
💵 gotówka i karta płatnicza
🧸 ulubiona zabawka dziecka / książka
🧻 środki higieny (ręcznik, szczoteczka, papier toaletowy)

❗ NIE wracaj do domu bez zgody służb. Grozi to utratą zdrowia lub życia.

❤️ OSOBY SZCZEGÓLNIE WRAŻLIWE

Jeśli opiekujesz się:

osobą starszą lub niepełnosprawną,
dzieckiem, niemowlęciem,
osobą przewlekle chorą – zgłoś to służbom lub urzędowi wcześniej:

📞 Infolinia ewakuacyjna: [numer telefonu]
📧 Email kontaktowy: [adres email]

🏠 GDZIE TRAFIĘ PO EWAKUACJI?

Zostaniesz przewieziony do:

punktu recepcyjnego – [adres],
tymczasowego miejsca zakwaterowania (hala, szkoła, ośrodek).

Tam zapewnimy:

miejsce do spania,
ciepły posiłek,
pomoc medyczną i psychologiczną.

ℹ️ DODATKOWE INFORMACJE

🖥️ Aktualne informacje na stronie: [adres strony urzędu]
📱 Obserwuj nas: [FB/X/Telegram – link]
📢 Komunikaty nadawane będą też przez lokalne radio i megafony.

✅ PRZYGOTUJ SIĘ NA EWENTUALNĄ EWAKUACJĘ JUŻ TERAZ
– Miej spakowany podręczny plecak.
– Znaj trasę do najbliższego punktu zbiórki.
– Porozmawiaj z rodziną o możliwych scenariuszach.

🛡️ Bezpieczeństwo Twoje i Twojej rodziny zależy od Twojej gotowości!

[Logo gminy / herby / dane kontaktowe urzędu]
📍 Urząd Gminy [adres] | ☎️ [numer] | 🌐 [strona www]

Oto szablon checklisty działań dla urzędników samorządowych na wypadek ewakuacji ludności. Dokument ten może służyć jako wewnętrzne narzędzie koordynacyjne w urzędzie gminy lub starostwie. Zawiera kluczowe etapy przed, w trakcie i po ewakuacji, z miejscem na odznaczenie wykonania zadania oraz wpisanie odpowiedzialnych osób.

✅ CHECKLISTA DZIAŁAŃ – EWAKUACJA LUDNOŚCI

Jednostka: [Gmina / Powiat]
Data aktywacji planu: [dd.mm.rrrr]
Osoba koordynująca: [imię i nazwisko, funkcja]

🟥 A. PRZED EWAKUACJĄ (ETAP PRZYGOTOWAWCZY)

Zadanie	Odpowiedzialny	Status
🔲 Ocena zagrożenia i rekomendacja ewakuacji	[np. Zespół Kryzysowy]	☐
🔲 Podjęcie decyzji o ewakuacji (wójt/burmistrz/starosta)	[imię i nazwisko]	☐
🔲 Zwołanie sztabu kryzysowego	[sekretarz gminy]	☐
🔲 Ustalenie obszaru ewakuacji i liczby ludności	[wydział zarządzania kryzysowego]	☐
🔲 Przygotowanie komunikatów alarmowych (SMS, syreny)	[rzecznik / IT]	☐
🔲 Weryfikacja dostępności transportu i kierowców	[koordynator logistyki]	☐
🔲 Potwierdzenie gotowości punktów zbiórki i recepcyjnych	[naczelnik Wydz. Edukacji / OSP]	☐
🔲 Przygotowanie punktów medycznych i pomocy	[koordynator opieki zdrowotnej]	☐
🔲 Uzgodnienie wsparcia z OSP, WOT, policją, PSP	[koordynator ds. współpracy]	☐

🟧 B. W TRAKCIE EWAKUACJI

Zadanie	Odpowiedzialny	Status
🔲 Uruchomienie systemów alarmowych i informacyjnych	[wydział IT / rzecznik]	☐
🔲 Przekazanie mieszkańcom instrukcji: co, gdzie, kiedy	[rzecznik / sołtysi / media lokalne]	☐
🔲 Rozpoczęcie ewakuacji – koordynacja transportu	[koordynator logistyki]	☐
🔲 Rejestracja ewakuowanych w punktach zbiórki	[wolontariusze, pracownicy urzędu]	☐
🔲 Zapewnienie wsparcia dla osób z grup szczególnych	[OPS, służba zdrowia]	☐
🔲 Utrzymywanie łączności ze służbami terenowymi	[koordynator operacyjny]	☐
🔲 Zbieranie i aktualizacja informacji o przebiegu akcji	[zespół dokumentacyjny]	☐

🟩 C. PO EWAKUACJI

Zadanie	Odpowiedzialny	Status
🔲 Zapewnienie opieki i wyżywienia ewakuowanym	[OPS, kuchnia, PCK]	☐
🔲 Wsparcie psychologiczne i medyczne	[służby medyczne, psycholodzy]	☐
🔲 Monitorowanie stanu mienia pozostawionego	[straż gminna / policja]	☐
🔲 Utrzymanie kontaktu z mieszkańcami	[punkt informacyjny / infolinia]	☐
🔲 Ocena możliwości powrotu do miejsca zamieszkania	[Zarządzanie Kryzysowe + służby]	☐
🔲 Informacja dla mieszkańców o powrocie / dalszych krokach	[rzecznik / IT / media]	☐
🔲 Podsumowanie działań, raport końcowy	[koordynator akcji / sztab]	☐
🔲 Aktualizacja planu ewakuacji na przyszłość	[zespół ds. planowania]	☐

📝 UWAGI I NOTATKI DODATKOWE:

...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................

< wróć